EVT werft binnen een week 250 abonnees bij particulieren en bedrijven, waaronder burgemeester Thomassen. Het wil ook meer stukken gaan spelen met een belangwekkende inhoud.
Op 10 februari 1963 speelt Enschede’s Vrije Toneel Gasten op het Kasteel van de Franse schrijver Jean Anouilh. “Een grimmige komedie, waarin niet alleen de valsheid van een milieu wordt vastgesteld, maar ook de al of niet schone schijn, die alle figuren als een stolp over zich heen hebben gezet. (…) Het bestuur heeft van tevoren verklaard een ‘beetje trots’ te zijn op de opvoering, maar kan zeer trots zijn; er kan rustig worden gesteld, dat er een hoogtepunt is bereikt in het plaatselijk om niet te zeggen regionaal amateurtoneel.”(1)
Voor de oorlog wist EVT zich samen met andere verenigingen staande te houden in de eigen vrije socialistische zuil. Bij het 55-jarig bestaan in 1957 omschrijft EVT zich echter als een “strikt neutrale vereniging. Het streeft naar het brengen van goede en verantwoorde stukken, los van ideologie of gezindheid”.(2) In die tijd zoekt EVT ook samenwerking met andere toneelverenigingen in de Enschedese Toneelfederatie. Dit overkoepelend orgaan van amateurtoneelverenigingen opereert ook ongeacht politieke of godsdienstige overtuigingen. Het heeft als doel het behartigen van de belangen van de verenigingen, het bevorderen van de onderlinge vriendschappelijke verhoudingen en het bemiddelen bij praktische zaken als speeldata, repetitieruimte en uitwisseling van spelers. Annie Postmus van EVT wordt de eerste secretaresse van de federatie.(3) In plaats van de solidariteit met andere vrije socialisten, is het toneelspelen zelf nu het bindmiddel tussen verenigingen.
Ondanks alle veranderingen is EVT “zich steeds ook bewust gebleven van zijn taak tegenover de gemeenschap”(2). Na de watersnoodramp in 1953 wordt er meteen een inzamelingsactie gehouden, EVT treedt regelmatig op voor speeltuinverenigingen en verzorgt ook meermaals een voorstelling Bazuinen van Jericho voor de 4 mei herdenking van de stad Enschede.
Begin jaren 60 lijkt het echter niet goed te gaan met het amateurtoneel in Enschede. “Het toneel wordt het bleekneusje genoemd in vergelijking met wat Enschedese amateurs op het gebied van zang en muziek presteren.”(4) Verschillende vaaraanstaande toneelverenigingen leggen het loodje. De gemeente Enschede stelt weliswaar eerste subsidies beschikbaar, maar die zijn nog vrij beperkt. „Dat wij u deze uitvoering kunnen aanbieden, is vooral te danken aan onze donateurs. Wij krijgen weliswaar een kleine subsidie, maar deze wordt in tegenstelling tot alle prijzen steeds lager.” Zo stelt EVT-voorzitter Henk Kirchner in 1964.(5)
Om het tij te keren zet EVT in 1964 een grootscheepse actie op om abonnees te werven voor de drie voorstellingen per jaar. “Men richt zich tot alle geledingen van de bevolking, ook en vooral tot die kringen die tot nu toe met een zeker dédain op het amateurtoneel plachten neer te zien.”(4) EVT benadert ook bedrijven: deze kunnen een abonnement nemen voor vier personeelsleden. Binnen een week worden er 250 abonnees geworven. Ook burgemeester Thomassen hoort tot hen. Een jaar na de abonnementenactie meldt EVT dat het “op een zeer gezonde basis rust”.(6)
De verbinding met het bedrijfsleven bestaat al langer. De programmaboekjes worden sinds de overstap naar de Twentse Schouwburg professioneel vormgegeven. Ze worden echt gedrukt én staan vol met advertenties van de plaatselijke middenstand, die EVT zo financieel ondersteunen en optredens mede mogelijk maken.
Met de grootscheepse actie voor abonnees kondigt EVT aan ook meer stukken te willen spelen met “een belangwekkende inhoud”(4): Tenessee Williams, Anton Tsjechov, Bertolt Brecht. Het lijkt hiermee opnieuw een andere richting in te slaan en de blijspelen en thrillers die in de jaren na de oorlog op het repertoire stonden achter zich te laten.
Volgende keer: EVT neemt een “waaghalzerig initiatief”. Het helpt het vervallen Concordia om te bouwen tot een maison de la culture. En krijgt er een eigen toneelstudio.
Referenties
(1) Tubantia, 11 februari 1963
(2) Tubantia, 9 mei 1957
(3) Tubantia, 4 juni 1957
(4) Tubantia, 18 augustus 1964
(5) Tubantia, 10 februari 1964
(6) Tubantia, 22 juni 1965