Het eerste weekend van de coronapandemie wordt de voorstelling van Enschede’s Vrije Toneel afgelast. Er wordt een nieuw project opgepakt: Enschede’s Vrije Toneel Schrijft Geschiedenis.
Op 14 en 15 maart 2020 staat de opvoering van Liefdeslied van Peer Wittenbols gepland. Het wordt echter het eerste weekend van de ‘intelligente lockdown’ en in overleg met Concordia wordt besloten het stuk niet op te voeren vanwege het risico op besmetting in een kleine zaal als die van het Vestzaktheater. Tijdens de generale repetitie wordt er een provisorische opname gemaakt om de mise-en-scène voor later vast te leggen.
Naast Liefdeslied van Peer Wittenbols wordt er gewerkt aan Bij het kanaal naar links van Alex van Warmerdam. De repetities voor dit stuk zijn nog in volle gang als de coronapandemie Nederland bereikt. Ze worden afgebroken. Als er in de zomer 2020 enige verlichting van de lockdown komt, wordt er in het Volksparkgeoefend en bij een van de leden thuis. Er is helaas niet voldoende gelegenheid om het stuk tot volle wasdom te laten komen.
Tijdens de lockdowns wordt er contact gehouden via Zoom. Er wordt zelfs een dappere poging gedaan om Het autokerkhof van Fernando Arrabal te spelen via Zoom. Er wordt druk geëxperimenteerd met vormen die voor dit geheel nieuwe medium geëigend zijn, maar uiteindelijk slaat de zoommoeheid toe.
Omdat er tijdens de pandemie bijna niet gerepeteerd kan worden besluit EVT tot een ander project: het in kaart brengen van de geschiedenis van de vereniging. Rond het 100-jarig bestaan is er al een eerste aanzet gegeven. Het jubileumfonds is zelfs gereserveerd voor eventuele kosten en er is gezocht naar een geschiedenisstudent. Het archief van EVT is door vocht ernstig aangetast. Er wordt geprobeerd wat er nog wel is bij elkaar te brengen. Er zou mooi een EVT-uitje besteed kunnen worden aan het ordenen van het archief. “Aan het eind van zo een dag zouden we gezamenlijk kunnen eten (koken) en eventueel naar de film/het theater kunnen gaan. Helgard biedt haar huis, keuken en afhaalchines aan voor dit uitje.”(1)
Tijdens de pandemie wordt het werk daadwerkelijk gedaan. Er wordt gezocht in digitale krantenarchieven van Delpher, in het Stadsarchief Enschede en in de archieven van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Er wordt overlegd met de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker. Er wordt contact gezocht met oud-leden en regisseurs. Bert reageert: “We leven nog. Hopelijk maken jullie EVT-ers het allemaal ook goed. Lekker geboosterd enzo. Of ik ga komen op het feestje, zal erg afhangen van de coronasituatie van dat moment. Ik ga kijken of ik nog wat documentatie kan vinden en die gescand naar je toe kan sturen. Vriendelijke groeten, ook aan de mij bekenden.”
Het leidt tot een veelheid aan informatie, die in blogs wordt verwerkt en via de website en sociale media onder de aandacht worden gebracht. Moes Wagenaar wordt benaderd om een tekst te schrijven voor een productie over 120 jaar EVT. Dit ontwikkelt zich tot de regie van het stuk “Enschede’s Vrije Toneel Schrijft Geschiedenis” dat opgevoerd wordt op 11 en 12 juni 2022 nadat een optreden in maart een laatste keer is uitgesteld. Met Concordia, inmiddels de beheerder van het Vestzaktheater, is een “Vestzak take-over” afgesproken waardoor ook een tentoonstelling en een reünie gerealiseerd kunnen worden.
Referentie
(1) Bestuursvergadering EVT, 15 oktober 2003